Ben jij een echte controlefreak? Wil jij het liefst alles in de hand hebben en de regie voeren over alle aspecten van je leven? Vind je het moeilijk om dingen los te laten of de touwtjes uit handen te geven? Dan heb je net als andere controlefreaks te maken met twee zéér uitdagende gevoelens: angst en spanning. Maar wees niet bang! Want in deze blog lees je niet alleen hoe jouw controledrang ontstaat, maar ook hoe je er in drie stappen weer vanaf komt.
De Oorsprong van Controledrang
Het grijpen naar controle is een manier om met je gevoel van angst en spanning om te gaan. Wat levert die controledrang je dan op? Het geeft je een gevoel van voorspelbaarheid en zekerheid en dat stelt je gerust. Want als je bang of gespannen bent dan heb je geruststelling nodig, net als elk ander levend wezen op deze planeet.
In het verleden heb jij waarschijnlijk van iemand in je directe omgeving afgekeken dat je het beste de controle kunt proberen te pakken zodra je in een spannende situatie terechtkomt. En inmiddels heb je dat zo vaak gedaan dat het je automatische piloot is geworden. Je voelt waarschijnlijk niet eens meer dat je bang of gespannen bent, je gedraagt je gewoon als een controlefreak op één of meerdere vlakken van je leven.
Spanning i.p.v. Geruststelling
In een ideale wereld zou die (greep naar) controle je inderdaad geruststellen. Maar helaas is dat in het echte leven vaak niet zo en creëert het juist alleen maar méér angst of spanning. Waarom? Omdat je dan probeert om controle te krijgen over dingen waar je helemaal geen controle over hébt en ook niet kúnt krijgen, hoe hard je het ook probeert.
Je focust je dan bijvoorbeeld op dat je partner of je vrienden de laatste tijd meer bezig lijken te zijn met zichzelf en hun eigen leven dan met jou, omdat ze niet meer regelmatig vragen hoe het met je gaat. Of dat je buren hebben besloten om hun huis eens flink op te knappen net nu jij thuis moet werken aan een belangrijke deadline die nadert. Of dat de overheid heeft besloten dat je nog maar twee mensen tegelijkertijd mag ontvangen terwijl je overmorgen jouw verjaardag wilde vieren met je familie die helemaal vanuit de andere kant van het land naar je toe wilde komen.
Hoe meer je je focust op die aspecten waar je geen controle over hebt, hoe groter je gevoel van spanning en machteloosheid wordt. Soms lijkt het zelfs alsof je bijna nergens meer controle over hebt, dat kan heel beangstigend voelen. Daar gaat je geruststelling…
Jouw Controledrang Loslaten
Hoe kan je ervoor zorgen dat je jouw drang naar controle kunt loslaten en je jezelf op een betere manier kunt geruststellen als je je gespannen voelt? Dat kan op twee manieren: Ten eerste door je focus te verleggen naar de dingen waar je wél controle over hebt of kunt krijgen. Hieronder lees je hoe je dat kunt doen in drie concrete stappen. Ten tweede kun je jouw controledrang loslaten door je angstgevoel om te zetten naar zelfvertrouwen. Hoe je dat doet lees je in deze blog.
Stap 1: Teken de Controlecirkels
Zodra je merkt dat je angst of spanning opbouwen en je controledrang krijgt is het tijd om in actie te komen! Pak een vel papier en een pen en neem 10 minuten de tijd. Bovenaan het vel papier schrijf je het spannende onderwerp of de situatie op waar je de controle over wilt pakken. Teken daaronder twee grote cirkels die elkaar een stukje overlappen, zoals hieronder. Bovenin de linker cirkel schrijf je: Binnen mijn controle. Bovenin de rechter cirkel schrijf je: Buiten mijn controle.
Stap 2: Vul de Controlecirkels in
Begin bij de rechter cirkel en vul daar in wat de elementen zijn in de voor jou spannende situatie waar je geen controle over hebt. Je hebt doorgaans geen controle over de gedachten van anderen, de gevoelens van anderen, het gedrag van anderen en de externe situatie.
In het hierboven gegeven voorbeeld van je partner of vrienden die niet meer vragen hoe het met je gaat zou je het volgende kunnen invullen:
- Mijn partner/vrienden denken niet aan mij
- Mijn partner/vrienden hebben geen interesse in mijn leven
- Mijn partner/vrienden vragen niet hoe het met me gaat
- Mijn partner/vrienden besteden weinig/geen tijd met mij
Vul nu de linker cirkel in en omschrijf daar de dingen in waar je wel controle over hebt. Je hebt doorgaans wel controle over jouw gedachten, jouw gevoelens, jouw gedrag en jouw directe leef- of werkomgeving.
In het voorbeeld van je partner of vrienden zou je het volgende kunnen invullen:
- Ik denk dat mijn partner/vrienden niet om me geven
- Ik voel me gefrustreerd, boos, machteloos en verdrietig
- Ik zeg boos of verdrietig dat mijn partner/vrienden niet om me geven
- Ik trek me terug en doe vaker dingen in mijn eentje
Stap 3: Gebied van Invloed
In het midden zie je dat de twee cirkels overlappen. Daar zit het gebied van invloed. Je kunt een ander niet onder controle krijgen, maar je kunt wel invloed hebben op wat ze denken, voelen en doen. Trek een streep onder wat je in de rechter cirkel hebt opgeschreven over waar je geen controle over hebt. Stel jezelf nu de volgende vraag: In een ideale wereld, hoe zou de situatie dan zijn, wat zou de ander(en) dan denken, voelen en doen? Dit is het resultaat dat je graag zou willen bereiken. Schrijf dit onder de streep.
In het voorbeeld zou je dit kunnen opschrijven:
- Mijn partner/vrienden denken regelmatig aan mij
- Mijn partner/vrienden zijn geïnteresseerd in mijn leven
- Mijn partner/vrienden vragen regelmatig hoe het met me gaat
- Mijn partner/vrienden besteden regelmatig tijd met mij
Kijk nu naar wat je in de linker cirkel hebt opgeschreven over waar je wél controle over hebt. Stel jezelf nu de volgende vraag: Heeft wat ik tot nu toe heb gedacht, gevoeld en gedaan een positieve invloed gehad op het resultaat dat ik wil bereiken?
Als het antwoord ja is dan zeg ik: ga zo door! Maar als het antwoord nee is, trek dan een streep onder je ingevulde antwoorden in de linker cirkel en stel jezelf de volgende vraag: Wat kan ik anders denken, voelen en doen om een positieve invloed te hebben op het resultaat dat ik wil bereiken? Schrijf je antwoorden onder de streep.
In het voorbeeld zou je dit kunnen opschrijven:
- Ik denk dat mijn partner/vrienden niet om me geven
- Ik voel me gefrustreerd, boos, machteloos en verdrietig
- Ik zeg boos of verdrietig dat mijn partner/vrienden niet om me geven
- Ik trek me terug en doe vaker dingen in mijn eentje
Conclusie
Door het invullen van de controlecirkels heb je inzicht gekregen in waar je wel en geen controle over hebt. Je weet nu wat de huidige situatie is en hoe je ideale situatie zou zijn. Vervolgens heb je inzicht gekregen in wat je tot nu toe hebt gedacht, gevoeld en gedaan en welke invloed dat had op jouw gewenste resultaat. Tot slot heb je stappen bedacht die je beter kunt zetten voor een optimaal resultaat. Door dit stappenplan uit te voeren maximaliseer je jouw positieve invloed op dat wat buiten jouw controle ligt.
Focus je op de juiste Controlecirkel om je angst en spanning te verlagen en jezelf het gevoel van controle en geruststelling te geven dat je nodig hebt!
